Yeni bir ürün, fikir, yöntem veya aygıtın bulunmasına buluş denilir. Ticaret hayatının içinde bulunun kişi veya firmaların gerçekleştirdikleri buluşlar ondan para kazanma ve büyüme amacıyla ortaya çıkar. Ancak bu buluşun taklit edilmesi veya çalışması mümkündür. Bu nedenle buluşun koruma altına alınması gerekir. Sanayide kullanılabilecek, yeni olan ve teknik çözüm sağlayan buluş gerçekleştiren kişilerin mutlaka ürünleri patent almaları gerekir. Patent alma ve tescil işlemlerinin detayları;
Patent Tescili Nedir?
Patent tescili firmalar veya kişiler tarafından yapılan çalışmalar sonrası ortaya çıkan yenilik içeren, sanayiye uygulanabilen ve buluş basamağı içeren ürünler (buluşlar) için patent tescil belgesi alma işlemidir. Patent tescil belgesi buluşu gerçekleştiren kişi veya firmalar adına verilir. Bu belge sayesinde ortaya çıkarılan buluş belge süresince koruma altına alınır.
Neden Patent Tescili?
Buluş gerçekleştiren kişilerin mutlaka buluşları için patent tescili yaptırmaları gerekir. Bu tescil sayesinde buluşları 20 yıl koruma altına alınır. Tescili sayesinde belge sahibi kişiler veya firma dışında başkaları buluşu üretemez, kullanamaz, kiralayamaz veya satışını gerçekleştiremez. Ayrıca bu belge söz konusu buluşun taklit edilmesini ortadan kaldırır.
Patent Buluşu
Patentin ortaya çıkmasını sağlayan buluşun varlığıdır. Bu buluş sanayi alanında var olan teknik bir problemin çözümünü içeriyor olmalıdır. Buluşun ortaya çıkması için sanayideki teknik problemin ortaya çıkarılan ürün veya usulle çözülmesi ya da yeni bir usul kullanılarak yeni ürünün üretiliyor olması gerekir. Bu nedenle kişilerin veya firmaların yaptıkları her buluşun patentinin alınabilmesi mümkün değildir.
Patent alınamayan buluşlar arasında cerrahi yöntemler, kamuya aykırı buluşlar, biyolojik işlemler ve genetik kimlik değiştirme işlemleri patent alamaz. Ayrıca keşifler, bilgisayar programları, sanat eserleri, bilimsel teoriler ve estetik ürünler patenti verilemeyecek buluş ve konulardır.
Patentten Doğan Hakkın Kapsamı
Gerçekleştirdiği buluşlar için patent alacak kişiler patentten doğan haklarının kapsamını merak ederler. Patent verilirken buluşun yeri, üretim malzemesinin yerli veya ithal olma durumu ile teknoloji alanına bakılmaz. Ürünü için patent alan kişiler buluşlarının kullanılmasını, üretilmesini, satılmasını ve kiralanmasını önleyebilirler. Patent usul için alınmışsa aynı şekilde usulün patent süresince kullanılmasını önleyebilir. Ayrıca bulunan usulü kullanarak üretim yapan ve satış yapan kişilerin durdurulması ve hukuki yollara başvuru hakkına sahip olur.
Patent Hakkı Ne Zaman Doğar
Patent hakkı patent tescili için Türk Patent Kurumu’na yapılan başvurunun işleme alınması ve Patent Bülteni’nde yayınlanmasıyla başlar. Bu tarih sonrasında ortaya çıkan hak tecavüzlerinde dava ile hak aranabilir.
Buluş için patent alınacağı haberdar edilen bir kişi veya firmanın buluşu çalması, kullanması ve üretimini yapması gibi durumlarda ise başvurunun Patent Bülteni’nde yayınlanması şartı aranmaz. Bu durumda kişiler geriye dönük dava açabilir.
Patent Başvuru Süreci Nasıl Olur?
Buluşları için patent başvurusunda bulunmak isteyen kişiler başvuru adımlarını eksiksiz olarak tamamlamak zorundadır.
Patent başvuru süreci şu adımlardan oluşur;
- Patent sorgulaması
- Başvurunun dosyalanması
- Patent tescil şartlarının taşınıp taşınmadığını araştırılması
- Buluşun yeni olup olmadığını dünya çapında araştırması ve elde edilen raporun sunulması
- Patent bülteni’nde başvurunun yayınlanması
- Patent tesciline karar verilmesi
- Patent tescil belgesinin verilmesi
Buluş için patent belgesinin verilmesine karar verildiği durumlarda üçüncü kişilerin 6 aylık süre içinde itiraz hakkı bulunur. Bu hakkın haklı bulunması durumunda ise patent iptal edilebilir.
Patent Sicil Kayıt Değişiklikleri
Türk Patent Kurumu’na sicil kaydı yaptıran kişilerin bu kayıtlarda değişiklik yapmaları mümkündür. Patent sicil kayıt değişiklik çeşitleri şunlardır; adres değişikliği, unvan değişikliği, veraset ve intikal, nevi değişikliği, devir ve lisans değişikliğidir. Başvuru sahibinin adres değişikliği varsa bu değişikliği kuruma bildirerek sicil kaydına yeni adresi ekletmesi gerekir. Aynı şekilde unvan ve nevi değişikliğinde de kuruma bildirimde bulunarak değişikliğin yaptırılması gerekir.
Patent sahibinin ölmesi durumunda veraset ve intikal ile patentin mirasçılar adına sicil kaydının yapılması gerekir. Patentin devredilmesi veya lisansının başkasına verilmesi durumunda da patent siciline devrin veya lisansın verildiği kişiye dair bilgilerin kaydedilmesi gerekir.
Patent Araştırma ve Bülten Takibi
Patent başvurusu yapılmadan önce buluşun yeni olup olmadığını araştırmasının yapılması gerekir. Çünkü patentin alınabilmesi için buluşun Türkiye ve dünya için yeni olması gerekir. Ayrıca söz konusu buluş bir usulse daha önce kullanılmamış olması şarttır. Yapılan araştırma sonucunda buluşun yeni olduğu anlaşılırsa başvuru yapılabilir.
Araştırma dışında patent başvuru yapacak kişilerin almak istedikleri patentin başkası tarafından alınmak istenip istenmediğine dair bülten takibi yapmaları gerekir. Türk Patent Kurumu başvuruları Patent Bülteni’nde yayınlar ve itiraz edilmemesi durumunda patenti başvuru sahibine verir. Patent başvurusunda bulunan kişinin buluşu çalarak başvuru yapmasıyla karşılaşıldığında itiraz hakkından yararlanılarak buluşun gasp edilmesi önlenebilir.
Patent Rüçhan Hakkı
Patent rüçhan hakkı patent sahibi kişinin söz konusu buluş için farklı ülkede patent başvurusu yapmada öncelik kazanmasını sağlayan haktır. Bu hakkın elde edilebilmesi için patent alan buluş için 12 ay içerisinde farklı ülke adına da başvurunun yapılacak olması gerekir. Rüçhan hakkı kişilere Paris Anlaşması kapsamında sağlanan bir haktır. Bu haktan yararlanabilmek için kişilerin başvuru belgelerini başvuru yapacakları ülkenin diline çeviri yaptırmaları, söz konusu ülkenin mevzuatını yerine getirmeleri ve patent harç ücretini ödemeleri gerekir.
Patent Yıllık Ücretleri ve Kullanma Belgesi
Buluşu için patent alan kişilerin her yıl patent harç ücreti ödemesini yapması gerekir. Bir yıl için harç ücretinin ödenme süresi patent için başvuru yapılan tarihe kadar devam eder. Yıllık ücretin zamanında ödenmemesi durumunda harcın ödenmesi için 6 aylık bir süre verilir. 6 aylık süre içerisinde de ödeme gerçekleşmezse patent sahibinin patent hakkı sona erer. Patent hakkının harcın ödenmemesi nedeniyle sona erdiği patent sahibine bildirilir ve bu bildiri esnasında yıllık ödemenin 2 aylık süre içerisinde yapılması belirtilir.
Patent sahibi olan kişinin buluşu kullanma zorunluluğu vardır. Bunun için patent sahibi buluşu kullandığını kullanım belgesi aracılığıyla bildirmek zorundadır. Kullanım belgesi sunmak için verilen süre patentin verildiği tarihinden itibaren 3 yıl ve patent başvuru tarihinden itibaren 4 yıl süresi vardır.
Patent ve Faydalı Model Arasındaki Farklar
Patent ve faydalı model buluş sahiplerinin buluşun kendilerine ait olduğunu kanıtlayabilmek için aldıkları yaptıkları başvurular sonrasında edindikleri iki belgedir. Patentte buluş basamağı, yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik aranırken faydalı modelde buluş basamağı kriteri aranmaz.
Patent ve faydalı modelin diğer farkı ise patentin koruma süresinin 20 yıl faydalı modelin koruma süresinin 10 yıl olmasıdır. Bunun yanı sıra patent belgesi için buluşun kullanılıp kullanılmadığına dair araştırma yapılması gerekirken faydalı modelde bu gerekliliğin bulunmamasıdır. Patentin alınması daha uzun süren ve masraflı olan bir işlemken faydalı modelin alınma süresi ve masrafı daha azdır.
Patent Tescili Alanındaki Hizmetlerimiz
Patent tescili alanında hizmet sunan firmamız patent sorgulama, patent araştırması, evrak hazırlama, işlem takibi ve patentin alınabilmesi için hukuki konularda danışmanlık hizmet verir. Bu hizmetleri deneyimli vekillerden almak isterseniz firmamıza patent tesciliniz için başvurabilir ve başvuru işlemlerinizi kolaylaştırabilirsiniz.
